Afrika, kripto para birimleri ve dijital varlıkların küresel olarak benimsenmesindeki konumunu güçlendirmeye devam ediyor. Uganda, merkez bankası dijital para birimi (CBDC) için bir pilot proje başlatırken, komşu Kenya kripto endüstrisini düzenleyen kapsamlı bir yasayı onaylamaktan sadece bir adım uzakta.
Uganda'nın CBDC'si, devlet tahvilleriyle desteklenen Global Settlement Network'ün (GSN) izinli Blockchain'i üzerinde çalışan Uganda şilininin dijital bir versiyonudur. Pilot program Çarşamba günü yerel geliştirici Diacente Group ile işbirliği içinde resmen duyuruldu.
Dijital para birimine akıllı telefonlar aracılığıyla erişilebilir ve Müşterini Tanı (KYC) ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML) kuralları dahil olmak üzere hem yerel hem de uluslararası düzenlemelere uygundur. CBDC'nin bir parçası olduğu tokenizasyon girişimi, tarımsal sanayi merkezleri, madencilik faaliyetleri ve güneş enerjisi santralleri gibi kilit ekonomik sektörleri dijitalleştirmeyi amaçlıyor.
Diacente Group başkanı Edgar Agaba, "Halkımız ve bölge için uzun vadeli değerin kilidini açmayı hedefliyoruz" dedi.
Uganda, ilk olarak 2021'de kendi dijital para birimini başlatan Nijerya tarafından başlatılan bir trendi takip ediyor. Gana ve Güney Afrika'da da benzer projeler devam ederken, Mısır 2030 yılına kadar CBDC'sini piyasaya sürmeyi planlıyor. Kenya ve Ruanda ise araştırma ve danışma aşamasındadır.
Uganda'nın pilot uygulamasının yanı sıra Kenya da ileriye doğru büyük bir adım attı. Sanal Varlık Hizmet Sağlayıcısı (VASP) Yasası Salı günü parlamentoda üçüncü okumasını geçti ve şimdi Başkan William Ruto'nun imzasını bekliyor. Ocak ayında tanıtılan çerçeve, borsalar, cüzdanlar, aracılar ve token ihraççıları için lisanslama, tüketicinin korunması ve düzenleyici gözetim oluşturuyor.
Kenya Merkez Bankası ödeme ve saklama işlevlerini denetleyecek, Sermaye Piyasası Kurumu ise yatırım ve ticaret faaliyetlerini düzenleyecek.
Cainalysis'in Eylül raporuna göre, Sahraaltı Afrika Temmuz 2024 ile Haziran 2025 arasında 205 milyar doların üzerinde kripto işlemi gerçekleştirdi ve benimseme büyümesinde küresel olarak üçüncü sırada yer aldı.
Stablecoins toplam işlem hacminin yaklaşık %43'ünü oluşturuyor. En büyük pazarlar Nijerya, Güney Afrika, Gana, Kenya ve Zambiya olup Uganda yedinci sırada yer almaktadır.
Statista'nın verilerine göre 2026 yılına kadar 75 milyondan fazla kullanıcı Afrika'nın kripto ekosistemine girerek yaklaşık 5,1 milyar dolarlık toplam gelir elde edecektir.
Kaynaklar:
https://www.youtube.com/live/Lp0r3wYv2Zk
https://www.chainalysis.com/blog/subsaharan-africa-crypto-adoption-2025/
https://odi.org/en/insights/cbdcs-in-africa-catalysts-for-financial-sector-deepening-and-inclusion/
https://bowmanslaw.com/insights/kenya-the-virtual-assets-service-providers-bill-2024/
https://www.chainalysis.com/blog/subsaharan-africa-crypto-adoption-2024/
https://cointelegraph.com/news/uganda-cbdc-tokenization-crypto-regulation-kenya