Współzałożyciel Ethereum, Vitalik Buterin, wzywa do przyjęcia otwartej, weryfikowalnej infrastruktury w kluczowych obszarach, takich jak opieka zdrowotna, finanse i zarządzanie. Ostrzegł, że poleganie na scentralizowanych systemach może podważyć zaufanie publiczne oraz zwiększyć ryzyko nadużyć i monopolizacji.

W środowym wpisie na blogu Buterin argumentował, że w miarę jak narzędzia cyfrowe i infrastruktura stają się głęboko wplecione w codzienne życie, społeczeństwo musi wybierać między systemami zamkniętymi i nieprzejrzystymi, a systemami otwartymi i weryfikowalnymi. „Cywilizacje, które zyskały najwięcej dzięki nowym falom technologii, to nie te, które technologię konsumowały, ale te, które ją produkowały” – napisał, dodając, że „otwartość i weryfikowalność mogą walczyć z globalną bałkanizacją”.

Buterin powiedział, że wyobraża sobie przyszłość, w której weryfikowalna technologia stanowi podstawę globalnych systemów. „Domyślnie prawdopodobnie otrzymamy cyfrowe systemy komputerowe, które są budowane i zarządzane przez scentralizowane korporacje” – ostrzegł. „Ale możemy spróbować skierować się w stronę lepszej alternatywy.”

Dlaczego otwartość ma znaczenie

Podkreślił opiekę zdrowotną jako obszar, w którym zamknięte systemy mogą ograniczać dostęp i zwiększać ryzyko nadzoru. Argumentował, że wprowadzenie szczepionki COVID-19 pokazało, jak zamknięta komunikacja i procesy produkcyjne zmniejszyły zaufanie społeczne. Zamiast tego wskazał na projekty takie jak PopVax, które wykorzystują otwarte procesy w celu poprawy zarówno przejrzystości, jak i przystępności cenowej.

Ta sama zasada dotyczy finansów. Buterin zauważył wyraźny kontrast między szybkością transakcji kryptowalutowych a nieefektywnością tradycyjnych procesów, przypominając, że podpisanie transakcji kryptowalutowej zajęło mu pięć sekund w porównaniu do pół godziny i wysokich kosztów wysłania podpisanego dokumentu prawnego za granicę.

Podkreślił również znaczenie budowania otwartych, weryfikowalnych systemów do głosowania, wskazując, że dziesięciolecia sceptycyzmu wobec elektronicznych maszyn do głosowania dowodzą, że oprogramowanie „czarnej skrzynki” (black box) nie może generować zaufania.

Prywatność jako podstawowa zasada

Buterin od dawna jest silnym zwolennikiem prywatności. Na początku tego roku powiedział, że prywatność musi być głównym celem projektowym, argumentując, że zaufanie nie może po prostu opierać się na przejrzystości lub dobrej woli przywódców. Przedstawił także mapę drogową prywatności dla Ethereum, przedstawiającą krótkoterminowe zmiany mające na celu wzmocnienie ochrony użytkowników.

Źródła:

https://cointelegraph.com/news/vitalik-open-source-infrastructure-health-finance-governance

https://vitalik.eth.limo/general/2025/09/24/openness_and_verifiability.html