Komisja Europejska zaprezentowała plan ustanowienia jednolitego nadzoru nad giełdami papierów wartościowych, spółkami kryptowalutowymi oraz izbami rozliczeniowymi działającymi na terenie UE. Może to być pierwszy krok w kierunku stworzenia jednolitego europejskiego rynku kapitałowego, cel nakreślony przez Mario Draghiego w jego wpływowym raporcie. Może to również oznaczać początek końca dla krajowych organów regulacyjnych nadzorujących rynki aktywów kryptograficznych w UE.

ESMA dąży do efektywności i jednolitego nadzoru

Verena Ross, przewodnicząca Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), powiedziała Financial Times, że zgodnie z projektem wniosku Komisji, regulacja kilku sektorów rynków finansowych UE mogłaby zostać przeniesiona z organów krajowych do ESMA.

Według Rossa, taka zmiana doprowadziłaby Europę do "bardziej zintegrowanego i globalnie konkurencyjnego rynku kapitałowego". Inicjatywa ta ma na celu rozwiązanie problemu fragmentacji rynku i wzmocnienie pozycji UE jako jednolitego bloku finansowego.

Początkowo UE planowała uczynić ESMA głównym organem nadzorującym dostawców usług w zakresie aktywów kryptograficznych na mocy przełomowego rozporządzenia w sprawie rynków aktywów kryptograficznych (MiCA), które weszło w życie pod koniec 2024 roku. Jednak obawy dotyczące zdolności ESMA do zarządzania takim nadzorem doprowadziły do tego, że władze krajowe zachowały kontrolę nad szybko rozwijającym się rynkiem kryptowalut.

Ross twierdzi, że ten rozdrobniony model spowodował nieefektywność. "Chociaż wykonujemy wiele pracy, aby ujednolicić wdrażanie MiCA, wyraźnie wymaga to znacznego wysiłku zarówno ze strony ESMA, jak i krajowych organów nadzoru" - powiedziała. Jak dodała, rozwijanie wiedzy specjalistycznej w 27 organach krajowych "można było zrobić o wiele skuteczniej na poziomie europejskim."

W ślad za zaleceniami Draghiego, organ z siedzibą w Paryżu zyskał już nowe uprawnienia. Począwszy od przyszłego roku, ESMA będzie nadzorować dostawców skonsolidowanych taśm - baz danych w czasie rzeczywistym na temat cen akcji i obligacji - a także agencje dostarczające ESG (środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego) ratingi.

Komisarz UE ds. usług finansowych Maria Luís Albuquerque potwierdziła w zeszłym miesiącu, że Komisja "rozważa propozycję przeniesienia uprawnień nadzorczych na ESMA w odniesieniu do najważniejszych podmiotów transgranicznych", w tym giełd papierów wartościowych, firm kryptowalutowych i centralnych kontrahentów.

Mniejsze państwa UE obawiają się utraty kontroli

Mniejsze państwa UE opierają się jednak temu posunięciu. Claude Marx, szef luksemburskiego organu nadzoru finansowego, ostrzegł, że uczynienie ESMA centralnym organem dla wszystkich funduszy inwestycyjnych UE stworzyłoby "potwora". Podobnie, Malta  wyraziła zdecydowany sprzeciw wobec rozszerzenia uprawnień ESMA.

Założona w 2011 roku ESMA została zaprojektowana w celu harmonizacji przepisów finansowych w całym bloku. W swoim raporcie, Mario Draghi zasugerował przekształcenie ESMA w instytucję podobną do USA Securities and Exchange Commission (SEC)  - kluczowego filaru w wysiłkach Europy na rzecz zniwelowania luki w produktywności i innowacyjności w stosunku do Stanów Zjednoczonych.

Źródła:

https://www.ft.com/content/36bd279c-215e-4582-90ff-7efd6bfa54ea

https://commission.europa.eu/topics/eu-competitiveness/draghi-report_en

https://europa.eu/newsroom/ecpc-failover/pdf/speech-25-2134_en.pdf